Mùa lạnh mang đến nhiều thách thức cho gia súc và gia cầm, làm thay đổi nhu cầu năng lượng, ảnh hưởng đến trao đổi chất và sức khỏe tổng thể. Để duy trì năng suất ổn định, việc điều chỉnh chiến lược dinh dưỡng là điều cần thiết.
Bài viết này cùng Đức Minh Feed sẽ phân tích các giải pháp dinh dưỡng quan trọng, tập trung vào vai trò của năng lượng, protein, chất béo, vitamin, khoáng chất cũng như các kỹ thuật cho ăn và quản lý thực tế, nhằm giúp vật nuôi thích nghi tốt với thời tiết lạnh giá.
Ảnh Hưởng Của Nhiệt Độ Thấp Đến Nhu Cầu Dinh Dưỡng
Khi nhiệt độ giảm, động vật cần tiêu hao nhiều năng lượng hơn để duy trì thân nhiệt. Gia súc, gia cầm chịu lạnh thường tăng nhu cầu năng lượng để duy trì sức khỏe và hiệu suất sản xuất. Quá trình sinh nhiệt do lạnh – tức khả năng sản sinh nhiệt qua trao đổi chất – khiến cơ thể vật nuôi đòi hỏi một chế độ dinh dưỡng giàu năng lượng hơn.
Lựa Chọn Thức Ăn Và Bổ Sung Dinh Dưỡng Mùa Lạnh
1. Thức ăn giàu năng lượng
- Chất béo và carbohydrate là hai nguồn cung cấp năng lượng quan trọng trong mùa lạnh. Chất béo có hàm lượng calo cao, giúp duy trì thân nhiệt hiệu quả hơn.
- Nghiên cứu trên heo con cai sữa sớm cho thấy, khi tăng mức năng lượng khẩu phần trong môi trường lạnh, khả năng tích lũy năng lượng của chúng được cải thiện đáng kể (Noblet & Dividich, 1982).
2. Đảm bảo đủ protein
- Protein đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và duy trì khối cơ. Trong điều kiện lạnh, động vật có xu hướng giữ lại nhiều protein hơn để hỗ trợ chức năng cơ thể.
- Ở bò thịt, tỷ lệ năng lượng khẩu phần được giữ lại dưới dạng protein tăng lên khi thời tiết lạnh giá (Delfino & Mathison, 1991).
3. Bổ sung vitamin và khoáng chất
- Một số vitamin như niacin và riboflavin cần được tăng cường khi khẩu phần có hàm lượng năng lượng cao, giúp tối ưu hóa trao đổi chất và hiệu quả hấp thu dinh dưỡng (Berg & Bearse, 1956).
Chiến Lược Cho Ăn Và Quản Lý Hiệu Quả
Để đảm bảo động vật hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất trong mùa lạnh, cần điều chỉnh cách thức và tần suất cho ăn:
Tăng tần suất cho ăn: Chia nhỏ bữa ăn giúp cung cấp năng lượng ổn định suốt cả ngày, tránh tình trạng đói lạnh làm giảm hiệu suất sinh trưởng.
Cho ăn vào ban đêm: Cung cấp thức ăn vào tối muộn giúp duy trì thân nhiệt tốt hơn vào ban đêm, khi nhiệt độ xuống thấp nhất.
Bổ sung chất hỗ trợ: Các chất bổ sung như coenzyme Q10 đã được chứng minh giúp gia cầm chịu lạnh tốt hơn, tăng trưởng nhanh và tăng khả năng chống stress (Bayril et al., 2020).
Giải Pháp Dinh Dưỡng Theo Từng Loài
Bò: Bò có khả năng chịu lạnh tốt, nhưng khi nhiệt độ giảm mạnh, nhu cầu năng lượng duy trì có thể tăng tới 41%. Cần bổ sung khẩu phần giàu calo từ chất béo và protein để duy trì sản lượng (Young, 1981).
Heo: Heo con đặc biệt nhạy cảm với lạnh. Việc tăng mật độ năng lượng trong khẩu phần giúp cải thiện tốc độ tăng trưởng và tăng khả năng sinh nhiệt của chúng (Noblet & Dividich, 1982).
Gia cầm (gà, gà tây): Gà thịt cần khẩu phần giàu năng lượng để phát triển nhanh, trong khi gà đẻ cần bổ sung thêm dưỡng chất để duy trì sản lượng trứng ổn định (McNaughton & Reece, 1982).
Quản Lý Môi Trường Để Giảm Tác Động Của Lạnh
Đảm bảo nguồn nước: Thời tiết lạnh có thể khiến nước uống bị đóng băng, giảm lượng nước tiêu thụ và ảnh hưởng đến lượng thức ăn nạp vào. Cần kiểm tra và duy trì nguồn nước sạch, không bị đông.
Cải thiện chuồng trại: Chuồng trại cần được cách nhiệt để giảm thất thoát nhiệt, nhưng cũng cần thông thoáng để hạn chế khí độc tích tụ, giúp động vật tránh bị stress do lạnh.
Giảm stress nhiệt độ: Cung cấp hệ thống sưởi, chất độn chuồng dày và khu vực trú ẩn giúp gia súc, gia cầm duy trì thân nhiệt, tránh suy giảm miễn dịch do stress nhiệt độ.
Kết Luận
Thời tiết lạnh tạo ra nhiều thách thức cho ngành chăn nuôi, nhưng với chiến lược dinh dưỡng hợp lý, người nuôi có thể đảm bảo vật nuôi duy trì sức khỏe và năng suất ổn định. Việc tối ưu hóa khẩu phần ăn, điều chỉnh lịch trình cho ăn và quản lý môi trường khoa học sẽ giúp gia súc, gia cầm vượt qua mùa đông một cách hiệu quả, đảm bảo lợi nhuận và sự phát triển bền vững trong chăn nuôi.